Het Ros Beiaardhandvest

In de aanloop naar de Ros Beiaardommegang van 1990 werd in 1987 een Ros Beiaardhandvest opgesteld, met als doel de mondeling overgeleverde tradities in verband met het Ros Beiaard neer te schrijven voor het nageslacht.

1. Bescherming van de Ros Beiaardtraditie

Het Ros Beiaard, de Gildereuzen en het volledig folkloristisch patrimonium, die als vanouds deel uitmaken van de Ros Beiaardommegang van Dendermonde, zijn eigendom van de stad Dendermonde. Het stadsbestuur staat in voor de bewaring en de bescherming van dit patrimonium, dit in de meest brede betekenis van het begrip.

2. Het Ros Beiaardcomité

De Ros Beiaardommegang behoort tot het cultureel-folkloristisch erfgoed van de stad Dendermonde. Voor de verwezenlijking van de Ros Beiaardommegang doet het stadsbestuur een beroep op het Ros Beiaardcomité. Dit Ros Beiaardcomité stimuleert de publicitair-toeristische belangen van de Dendermondse Ros Beiaardsage en het gedachtengoed, ook tussen de Ommegangen in.

3. De Ros Beiaardtraditie

Het Ros Beiaard verlaat nooit het grondgebied van de oude stad Dendermonde, begrensd door de oude stadswallen. Het Ros Beiaard treedt enkel op ter gelegenheid van een Ros Beiaardommegang. De Ros Beiaardommegang heeft plaats om de 10 jaar, te beginnen in het jaar 1990. Het Ros Beiaard kan bij hoge uitzondering van stal worden gehaald op voorwaarde dat:

•   het Ros Beiaardcomité hiervoor toelating verleent • geen Vier Heemskinderen het paard bestijgen • het Ros Beiaard door een minimum entourage wordt omringd 4. De Pijnders

Het Ros Beiaard wordt gedragen door de leden van de Gilde der Vrije Pijnders van Dendermonde. De stad kan daartoe een vereniging erkennen die de Pijnders groepeert. Deze “gilde” bestaat uit de volgende personen:

•    zij die in de Ommegangen van 1952, 1958, 1975 en 1990 het Ros Beiaard hebben gedragen • de afstammelingen in rechte lijn van hogergenoemde dragers • de Vier Heemskinderen uit vroegere Ommegangen en hun rechtstreekse afstammelingen 5. De Vier Heemskinderen

De Vier Heemkinderen worden aangeduid door het Ros Beiaardcomité. Het Ros Beiaardcomité hanteert hiertoe volgende normen in orde van belangrijkheid:

•     de Vier Heemkinderen zijn vier broers, die elkaar opvolgen in leeftijd, zonder dat deze opvolging  onderbroken wordt door de geboorte van een meisje • de Vier heemkinderen moeten alle vier in Dendermonde geboren zijn en minimaal 7 jaar en maximaal 21 jaar oud zijn op de dag van de Ommegang • hun ouders dienen eveneens in Dendermonde geboren te zijn en dienen er onafgebroken te wonen • in geval er meerdere kandidaten die aan de bovenstaande voorwaarden voldoen zal er rekening gehouden worden met de afstamming in rechte lijn

6. De minimum omkadering van het Ros Beiaard

De minimum omkadering van het Ros Beiaard bestaat uit:

1.   de Gildedeken 24 of 36 dragers 4 schragendragers 2 zuipdragers 2 ladderdragers de Vedelaar Tijdens de hele duur van de Ommegang speelt hij ononderbroken op zijn viool het Ros Beiaardlied. Als gids onderlijnt hij de cadans van de Pijnders. De Vedelaar bevindt zich volgens de regels links voor het Ros. Van 1952 tot 1990 nam Alfons Goethals vier maal na elkaar deze rol op zich. Iwert Goossens debuteerde als jongeling in de Ommegang van 2000 als Vedelaar en nam deze taak ook in 2010 graag op zich. Kalleke Step Kalleke Step leidt 't Peirt na de repetitie terug naar de Hollandse Kazerne Kalleke Step is de lokale naam van de nar die sedert de 19e eeuw het Ros begeleidt. Voor het ontstaan van deze figuur moet men terug naar de tijd van Karel De Grote. Deze vorst had namelijk een bode in dienst. Later is de bode geëvolueerd tot een man in een narrenpak. De acrobaat houdt zijn linten in de hand die aan het bit van het Ros Beiaard bevestigd zijn. Sedert de Ommegang van 1914 kent het volk de nar als Kalleke Step, de bijnaam van de toenmalige nar Louis Steppé. Op 28 mei 2000 en 30 mei 2010 werd deze figuur met onuitputtelijk enthousiasme gespeeld  door Walter De Smet. 2. de Hellebaardiers Zij vormen de traditionele erewacht van het Ros Beiaard en de drie Gildereuzen. Het is een groep figuranten die tot het laatste ogenblik bij het Ros blijft en het vergezelt naar zijn stal. de Buskruitschutters Op de hoeken van de Grote Markt heeft een peloton Buskruitschutters postgevat. De schutters verhinderen het Ros Beiaard en de Vier Heemskinderen de Grote Markt te verlaten. Ros Beiaard steigert en vecht. De strijd wordt verschillende keren herhaald. Ten slotte trotseert Ros Beiaard het vuur, breekt door en verdwijnt onder luid applaus. De huidige Buskruitschutters worden gerekruteerd onder de Dendermondse brandweermannen. 3. de Ros Beiaardharmonie die ononderbroken en uitsluitend de Ros Beiaardmelodie musiceert 7. Het Genootschap van de Vier Heemskinderen

Een genootschap van de Vier Heemskinderen groepeert alle Vier Heemskinderen die tijdens de Ommegangen het Ros Beiaard hebben bereden. Zij worden bij iedere Ros Beiaardmanifestatie in de stad Dendermonde als eregasten uitgenodigd.

8. Wijziging van het Handvest

Het handvest omvat het geheel van aloude en in Dendermonde aanvaarde tradities. Het kan slechts aangepast worden door het Ros Beiaardcomité met de grootste omzichtigheid